De taal van cookiemonster

Mijn collega’s hebben me in de afgelopen periode wat Bemba proberen leren. Van Roy leerde ik hier en daar een woord Tonga. Uiteraard waren ze ook nieuwsgierig naar Nederlandse woorden. Allan vroeg me om de zin “God houdt van jou.”. Aangezien hier regelmatig gebeden wordt voor het eten, greep ik die kans aan om hen ‘smakelijk’ te leren zeggen na het gebed. ‘Smakelijk’, dat krijgen ze nog uitgesproken, maar woorden als goedemorgen dat is een kleine ramp. Ze hebben het moeilijk met onze keelklanken en moeten daar hartelijk om lachen. Ze gorgelen dan wat en maken dan een geluid dat op het opeten van iets lijkt, waardoor Nederlands hier de bijnaam: “De taal van cookiemonster” gekregen heeft.

Dat de Zambianen heel gelovig zijn, dat had ik in een vorig bericht al duidelijk gemaakt, maar dat bleek de afgelopen week eens te meer. Van één van mijn collega’s kreeg ik een bijbel. Hij had er zorgvuldig mijn naam ingeschreven en had een bijbel uitgezocht waarin zelfs een zinnetje in het Nederlands stond. Ik waardeer het gebaar.

Vandaag ging ik zoals beloofd ook naar de mis in de nieuwe apostelkerk. Ik wist niet goed wat ik moest aantrekken en koos voor mijn rode chitengejurk, Afrikaans, maar tegelijk ook heel mooi en netjes. Ik bleek daarmee wel de aandacht van iedereen te trekken. Doorgaans roepen ze wel eens muzungu naar mij, maar eigenlijk valt dat allemaal goed mee. Ik heb ettelijke keren gehoord dat ik er wel heel goed uitzag in die chitenge en Trust, één van de orkestmaatjes die ook één van de voorgangers van de kerk is, zei na de dienst tegen me: “Ellen, ik zag je daar staan in je rode chitenge en dacht waw … dat past haar perfect, die kleermakers hebben goed werk verricht.” Hm, werd ik best verlegen van.

Chitenge-me

In de kerk moest ik ook op de allereerste rij gaan zitten en me voorstellen voor de hele kerk. Ik was uiteraard de enige blanke en best verlegen. Aangezien ik op de 'erebezoekersplaats' zat, moest ik meteen na de sheperds, priester en evangelisten (die overigens allemaal in een zwart kostuum, met wit hemd en zwarte das gekleed gingen) de kerk verlaten. Daardoor stond ik buiten bij de rij van prominenten om alle deelnemers van de viering een hand te schudden. Stel je voor!

De new apostolic church, de grootste new apostolic church van Zambia, gebouwd in 2014 en biedt plaats aan 4500 mensen

Op kantoor heb ik sinds maandag geen specifieke taken meer, ik werk enkel nog aan mijn rapport, maar de hele dag schrijven kan soms ook saai worden. Daarom had ik aan de QEECS-mannen gevraagd of ik nog een keer mee op veldbezoek mocht. Mijn QEECS-mannen zouden mijn QEECS-mannen niet zijn, als ze me niet zonder aarzelen meenamen. Toch ongelooflijk, want ik zorg met die witte vacht soms voor ongevraagd veel interesse. Dit keer hield ik me helemaal op de achtergrond omdat het om een motivatievergadering ging. Ik keek vanop een afstand toe en Roy vertaalde rustig voor mij.

Het echte afronden begint nu. Ik merk dat iedereen zich, net zoals bij mijn vertrek in België, aan de momenten van de ‘laatste’ keer wil vastklampen. In mijn laatste week wil iedereen nog even afspreken of toch nog iets extra plannen. Afgelopen vrijdag had ik een afscheidsmomentje georganiseerd omdat maandag en dinsdag hier vrije dagen zijn, waardoor de helft van de collega’s drie extra dagen verlof neemt en er zo een weekje tussenuit kan.
Ik had voor elke collega een paar foto’s afgedrukt van leuke momenten samen en die op de muur bij hun bureau gekleefd. Daarnaast, maakte ik ook een hoekje met een tekst en wat foto’s van mij. Om het plaatje compleet te maken, bakte ik een bananenbrood en zocht ik voor iedere collega een specifiek colablikje uit. Dad, mum, hero, friend en girl. 

 Mijn muur

Trotse Musyani, die deze foto als profielfoto instelde

Bananenbrood

Zelf vond ik het een klein gebaar, maar het was een gebaar dat duidelijk een hele diepe indruk naliet.
Ik laat jullie even meegenieten van de mooie woorden:
“Ellen, I have worked with muzungus, but you are another one. I am telling you!”
“Imagine, It is 6 in the morning and I just had to say this: Ellen, it was such a great, wonderful and uniquely gesture from you yesterday to bring such profound happiness and togetherness in our office. You touched all of us collectively and yet touched each one of us individually with the pictures on our walls and the coke on our desks. This will always invoke wonderful memories of your presences at our Ndola office. We shall remember you collectively and individually and remember your smile and your friendliness. Belgium must be a really cool place to hail from!
But of course this is not a farewell message, it’s just an acknowledgement and appreciation of you! Ellen and the Ndolateam, I wish you a wonderful long weekend!”

Ik was er zelf wel heel verbaasd over. Voor mij was dit een klein gebaar en op zich dacht ik dat ik als stagiair niet zoveel sporen zou nalaten, maar zij eerder bij mij. Niet dus.

Mijn collega’s hebben ontzettend goed voor mij gezorgd. Roy wilde op een bepaald ogenblik niet dat ik gebruik maakte van een toilet op een heel eenvoudige school omdat hij onder geen beding wou dat ik ziek zou worden. Allan wou niet dat ik mijn banaan at zonder mijn handen te ontsmetten nadat we op bezoek geweest waren in een school. Als er iets is wat veilig is, is het een banaan. Je pelt een banaan en raakt de inhoud niet eens met je handen aan, maar goed. Als we te lang in de zon stonden werd er spontaan een plek met schaduw gezocht. Er was geen denken aan dat ik water van de kraan of een waterput zou drinken en o wee als ze wisten dat ik ergens heen moest, dan was er steevast iemand die me bracht, met me meewandelde of moest ik laten weten dat alles ok met me was als ik op mijn bestemming was. Ik vond dat uiteraard heel lief, maar soms moest ik ook even op mijn tanden bijten … ik ben ‘een groot meisje’, hè!

Overmorgen begin ik met de grote opruim in mijn cottage en vrijdag reis ik af naar Kabwe. Kabwe ligt halfweg Ndola en Lusaka en daar wacht een collega me op voor een laatste moment samen. Vervolgens reis ik door naar Lusaka waar ik nog even tijd doorbreng met een andere collega. En dan … is het tijd om Jurgen op te pikken en samen te vertrekken om het Zuiden van Afrika te verkennen.